قاعده : موضوع کل علم ما یبحث فیه ن عوارض الذاتیه
نویسنده
چکیده مقاله:
نوشتار حاضر تأملی است معرفت شناسانه در سخنان حکماء مشاء درباب قاعده « موضوع کل علم مایبحث فیه عن عوارض الذاتیه » . سخن در این مقام مانند تحلیل فیلسوفان و منطقیون نیست بلکه بحث در تبیین مبانی معرفت شناختی و لوازم و توابع منطقی این قاعده می باشد. در اینجا آشنایی اجمالی از مفاد قاعده و تصور روشن از مفاهیم مندرج در آن که از مبهم ترین مفاهیم فلسفی ، منطقی اند ، مفروض ماست . به همین جهت تنها در مقام تصدیق و ارزیابی آن به بحث می پردازیم، با این ایده که بر مبنای این قاعده می توان تمایزی نسبتاً روشن از دانشهای بشری به دست داد. می دانیم که یکی از مسائل مهم فلسفه علم بحث تمایز" Demarcation" می باشد. پوزیستویستها گمان می کردند که خصلت اثبات پذیری تجربی صفت ممیزه علوم تجربی از فلسفه می باشد و امثال ( پویر) که راه کانت را در این باب ادامه می داده اند، ابطال پذیری تجربی را ملاک تمایز علوم تجربی از متافیزیک انگاشتند. اقناع پذیری تجربی هم ایده دیگری است که در این باب با تکیه بر سخنان حکیمان مسلمان ارائه شده است. باور این نوشتار بر این است که حکمای مسلمان با دقت بیشتری درتمایز علوم متافیزیکی از دانشهای غیر فلسفی سخن گفته اند.
منابع مشابه
فیه ما فیه و شرح کامل آن
چکیده فیه ما فیه مولانا اثر مهم و ارزندهای در تحقیقات مولویپژوهی است که اهمیت آن در پرتوِ شهرت مثنوی و دیوان کبیر تا حدود زیادی مغفول مانده است. مهمترین و جدیترین کارِ علمی در معرفی و احیای آن تصحیحِ استاد فروزانفر بوده است که هنوز هم دقیقترین تصحیح محسوب میشود. کارهای دیگری که بعد از آن انجام شده است حاشیهای بر کار آن بزرگ محسوب میشود و در مقایسة با آن اصالتی ندارد. دکتر توفیق هـ . ...
متن کاملپیوندهای موضوعی فیه ما فیه با مثنوی و دیوان شمس
مولانا جلالالدین محمدبلخی، شاعر و عارف نامدار گسترة زبان و ادب فارسی صاحب آثاری بس ارجمند چون مثنوی، دیوان شمس و فیهمافیه است که هر یک از آنها پژوهشهایی گسترده را در برداشته و هنوز میدان تحقیق در این باب فراخ است. از میان این آثارگرانقدر، فیهمافیه به مجلسگوییهای صوفیانه اختصاص دارد. در این بحث، پس از معرفی مختصر «مجلس گفتن» یا وعظگوییهای صوفیانه، به پیوندهای موضوعی فیهمافیه با مث...
متن کاملفیه ما فیه و شرح کامل آن
چکیده فیه ما فیه مولانا اثر مهم و ارزنده ای در تحقیقات مولوی پژوهی است که اهمیت آن در پرتوِ شهرت مثنوی و دیوان کبیر تا حدود زیادی مغفول مانده است. مهم ترین و جدی ترین کارِ علمی در معرفی و احیای آن تصحیحِ استاد فروزانفر بوده است که هنوز هم دقیق ترین تصحیح محسوب می شود. کارهای دیگری که بعد از آن انجام شده است حاشیه ای بر کار آن بزرگ محسوب می شود و در مقایسة با آن اصالتی ندارد. دکتر توفیق هـ . سبحانی...
متن کاملمفهوم زیبایی در فیه ما فیه: تحلیلی فلسفی
در جستار حاضر تلاشمان معطوف به یافتنِ دیدگاههای مولانا در باب مفهوم زیبایی بوده است و دامنهی کارمان را نیز به کتاب فیه ما فیه او محدود کردهایم. برای ره بردن بدین مقصود، شش مسأله و پرسش مهمی را که امروزه در خصوص زیبایی در فلسفه هنر مطرح است بر مولانا عرضه کردیم و کوشیدیم، با بهرهجستن از روش تحلیل فلسفی، پاسخهای (هرچند احتمالیِ) او به این پرسشها را در کتاب فیه ما فیه بیابیم....
متن کاملفهم مولوی از الهام قرآنی در کتاب فیه ما فیه
دیدگاه ژرف نگر عارف در مواجهه با هر متنی فهمی تازه در جهان رقم میزند.هرگاه این دیدگاه با متنی چون قرآن روبارو شود بی شک این ارتباط منجر به کشف لایه های پنهانی از معانی قرآن میشود که حاصل آن فهم جدیدی از متن قرآن را پیش روی مخاطبان قرار میدهد.عارفان مسلمان از نظریه های ناب تفسیری برخوردارند که میتواند با جدیدترین آرای هرمنیوتیکی نظریه پردازان غربی برابری کند.در این زمینه هنوز پژوهشی صورت نگر...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 54-53 شماره 0
صفحات -
تاریخ انتشار 1993-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023